Jeżeli czujesz, że nadszedł idealny moment by zostać mamą – warto już wcześniej odpowiednio się do tego przygotować. Dzięki temu bowiem można znacznie skrócić czas oczekiwania na upragnione dziecko. Przygotowaliśmy kilka wskazówek, które sprawią, że Twoje szanse na macierzyństwo wzrosną. Babcine sposoby na zajście w ciążę nie zawsze się sprawdzają… co zatem pomaga?
Podjęcie decyzji o dziecku jest przełomowym momentem w życiu każdej pary. Należy wówczas przeanalizować wiele różnych czynników. Chodzi nie tylko o własną gotowość na ciążę, ale i stan swojego zdrowia, relacje z partnerem, czy warunki mieszkaniowe.
Wszystko po to, by jak najlepiej przygotować się do rodzicielstwa. Niestety często w natłoku obowiązków wielu przyszłych rodziców odkłada ciążę.
Czy wiesz, że?
Jak wynika z danych GUS, w Polsce średni wiek kobiety rodzącej swoje pierwsze dziecko wynosi 27,8 lat. W latach 90. wskaźnik ten wynosił 22,7 lat.
Jednak odkładanie decyzji w czasie może działać na niekorzyść. Dlaczego? Ponieważ im kobieta jest starsza, tym coraz bardziej maleje jej szansa na zostanie mamą. Największa płodność przypada na okres 20-25 lat i drastycznie spada po 35. roku życia. Oczywiście, współczesna medycyna daje szansę na późne macierzyństwo. Trzeba jednak pamiętać o tym, że taka ciąża może być obarczona wieloma komplikacjami. Należy do nich zwiększenie zagrożenia wystąpieniem: ciąży pozamacicznej, poronień, cukrzycy ciężarnych, nadciśnienia tętniczego indukowanego ciążą, stanu przedrzucawkowego, czy konieczności wykonania cesarskiego cięcia.
Co ważne, wraz z wiekiem wzrasta ryzyko wystąpienia wad genetycznych u płodu. Należą do nich: zespół Downa, zespół Edwardsa, czy zespół Patau. Dlatego też kobiety po 35. roku życia kierowane są przez lekarza na badania prenatalne.
Sprawdź, co na ten temat mówią nasi eksperci:
Wpływ na zajście w ciążę ma również ogólny stan zdrowia obojga partnerów. Bardzo ważne jest zatem, aby przed rozpoczęciem starań o dziecko umówić się na wizytę u lekarza. Specjalista nie tylko pomoże w przygotowaniach do ciąży, ale i wykona wszystkie niezbędne badania.
W przypadku kobiet mowa tu o cytologii, USG narządów rodnych i piersi. Ponadto, ważne jest, aby pacjentka profilaktycznie wykonała komplet badań ogólnych. Należą do nich: morfologia, grupa krwi, czynnik Rh, badanie moczu, oznaczenie poziomu glukozy na czczo oraz hormonów tarczycy: TSH i fT4. Wskazane jest również przeprowadzenie badania na obecność wirusa HIV, antygenu HBS, i HCV, odczynu VDRL, toksoplazmozy, różyczki i cytomegalii.
Świadomość co do dobrego stanu zdrowia dotyczy także mężczyzn. Nadal są oni znacznie mniej skorzy do wykonywania profilaktycznych badań i wizyt lekarskich. Warto jednak pamiętać, że tego rodzaju działanie nie tylko ułatwi starania o ciążę, ale będzie miało pozytywny wpływ na partnerkę. Zyska dzięki temu pewność, że jej partner podchodzi do całej sprawy bardzo poważnie. Badania, jakimi powinien zainteresować się mężczyzna, to przede wszystkim: poziom glukozy, ciśnienie krwi, morfologia krwi, badanie moczu, EKG i lipidogram.
Babcine sposoby na zajście w ciążę nie zawsze działają. Poniższe porady za to zdecydowanie warto wdrożyć w życie.
Wykonaj wraz z partnerem kompleksowe badania. Dobrze jest zaplanować sobie wizytę kontrolną nie tylko u ginekologa, ale i u stomatologa, ponieważ zmiany próchnicze mogą być przyczyną miejscowych i wtórnie uogólniających się zakażeń. W skrajnych przypadkach może to być przyczyną przedwczesnego porodu.
Przynajmniej trzy miesiące przed planowaną ciążą pamiętać należy też o suplementowaniu metylowanego kwasu foliowego, który ma kluczowe znaczenie w profilaktyce powstawania wad cewy nerwowej u płodu (np. rozszczepu rdzenia i kręgosłupa, bezczaszkowia, bezmózgowia).
Coraz szybsze tempo życia, większe oczekiwania i presja społeczna, nie mają pozytywnego wpływu na nasze samopoczucie i nastawienie. Warto mieć jednak na uwadze to, że stres wyzwala w organizmie reakcje, które mogą utrudniać zajście w ciążę. Według szacunków, może on być przyczyną niepowodzeń z poczęciem w przypadku aż 30% par. Długotrwały stres bowiem sprawia, że nie tylko nadnercza wydzielają większe ilości adrenaliny i sterydów nadnerczowych. Również przysadka mózgowa wydziela prolaktynę, która blokuje funkcje rozrodcze i powoduje nieregularność dni płodnych.
Dużo lęków i wątpliwości pojawia się zwłaszcza, gdy para przez dłuższy czas nie może doczekać się dziecka. W takiej sytuacji ważna jest akceptacja samego siebie pomimo wszystko (dotyczy to nie tylko kobiet, ale i mężczyzn).
W przypadku odczuwania silnego stresu dobrze jest zastosować techniki relaksacyjne, które pomogą się odprężyć. Jeśli natomiast stosowane dotychczas sposoby radzenia sobie ze stresem zawodzą, zaleca się, aby para skorzystała z pomocy psychologa lub psychoterapeuty. Pomoże on odnaleźć równowagę i podpowie, jak zredukować stres u każdego z partnerów. Zrelaksowani i spokojniejsi mają zdecydowanie większe szanse na poczęcie dziecka.
Podczas starania się o dziecko warto pamiętać o tym, że celem seksu nie jest wyłącznie prokreacja, ale i przyjemność oraz budowanie bliskości. Dużą pułapką dla par starających się o dziecko jest poczucie presji i doprowadzenie do częstych zbliżeń „na siłę”. Podejście takie może jednak okazać się zgubne, ponieważ generuje stres, który nie sprzyja płodności.
Specjaliści zalecają regularne współżycie – najrzadziej co 2-3 dni, natomiast w okresie okołoowulacyjnym zdecydowanie najlepiej współżyć codziennie. Należy pamiętać o tym, że uprawiając seks zbyt rzadko można przegapić okres płodny u kobiety – za to krótka abstynencja seksualna korzystnie wpływa na jakość plemników u mężczyzny. Dodatkowo, plemniki potrzebują czasu po ejakulacji, aby móc przemieścić się z pochwy do macicy – dlatego zalecane jest leżenie po stosunkach w okresie dni płodnych przez minimum 1 godzinę.
Przyszła mama powinna również znaleźć czas na obserwowanie swojego cyklu miesiączkowego. Tylko wtedy bowiem będzie wiedziała, kiedy jest najlepszy moment na poczęcie dziecka. Aby wyliczyć dni płodne, konieczne jest wyznaczenie dnia owulacji, czyli jajeczkowania. Jest to moment, w którym dojrzała komórka jajowa przedostaje się do jajowodu. U kobiet z 28-dniowym cyklem wypada ona zwykle w jego 14 dniu. Za pierwszy dzień cyklu uznaje się pierwszy dzień menstruacji. U kobiet z dłuższymi cyklami owulacja jest najczęściej 14 dni przed rozpoczęciem miesiączki (czyli przy cyklach np. 35-dniowych owulacji spodziewamy się nie w 14. a w 21. dniu cyklu).
Dobrze jednak pamiętać o tym, że u wielu kobiet cykl ulega wahaniom, co może utrudniać obliczenia. Na szczęście obecnie pomocne przy ich wykonaniu mogą być internetowe kalkulatory dni płodnych. Są to specjalne aplikacje, które zawierają kalendarzyk menstruacyjny. Nie tylko pomagają one kobietom obliczać dni płodne i moment owulacji, ale i potrafią przewidzieć np. ich nastrój oraz samopoczucie). Ponadto pomocne w wyznaczaniu dni płodnych mogą być też testy owulacyjne z moczu – dostępne w większości aptek.
Choć to nie reguła – zarówno nadmierne kilogramy, jak i niedobór masy ciała, mogą zmniejszać szanse na zajście w ciążę. Jeśli zatem planujemy dziecko, dobrze byłoby postarać się ją unormować. Według WHO, prawidłowe BMI (ang. Body Mass Index), które jest jednocześnie najlepsze dla płodności, wynosi 18,5-24,9. Aby je obliczyć, wystarczy zastosować się do wzoru uniwersalnego dla kobiet i mężczyzn. Należy podzielić masę swojego ciała (w kilogramach) przez wzrost (w metrach) podniesiony do kwadratu.
W przypadku kobiet najczęstszymi zaburzeniami hormonalnymi związanymi z nadwagą i otyłością są zaburzenia owulacji, nadmiar androgenów i insulinooporność. Ponadto wykazany został też związek zbyt wysokiej masy ciała z występowaniem zespołu policystycznych jajników (PCOS) i endometriozy, przez które zaburzone mogą być: wzrost pęcherzyka jajnikowego, prawidłowy rozwój zarodka i jego implantacja. U kobiet z nadwagą zwiększa się również ryzyko nadciśnienia i cukrzycy podczas ciąży oraz innych komplikacji mogących wystąpić w tym czasie.
Szacuje się, że otyłe kobiety mają dwukrotnie wyższe ryzyko zaburzeń owulacji, w przypadku mężczyzn natomiast otyłość ma wpływ na pogorszenie parametrów nasienia. Również szczupła sylwetka i intensywne uprawiane sportu może mieć niekorzystny wpływ na płodność. Spadek BMI poniżej dolnej normy (wynoszącej 18,5) może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych mających bezpośredni lub pośredni wpływ na problemy z zajściem w ciążę. W organizmie kobiety dochodzi wówczas m.in. do zaburzeń gospodarki hormonalnej i deregulacji cyklu miesiączkowego, a w konsekwencji problemów z owulacją.
Kolejną ważną sprawą, która może pomóc w zajściu w ciążę jest dieta bogata w składniki odżywcze i witaminy. Zdecydowanie jej głównym wrogiem jest żywność wysoko przetworzona, która ma ogromną ilością cukrów, soli, nienasyconych tłuszczów trans i konserwantów. Nie dostarcza też organizmowi niczego odżywczego. Produkty tego typu spożywane w nadmiarze, mogą sprzyjać rozwojowi wielu chorób. Należy do nich cukrzyca typu 2, choroby układu sercowo-naczyniowego, krążenia, otyłość, niektóre rodzaje nowotworów. Do żywności wysokoprzetworzonej zalicza się m.in. tzw. fast-food, chipsy, słodycze, wyroby cukiernicze oraz kolorowe i gazowane napoje. Warto wykluczyć również słone przekąski, parówki, wędliny, pasty i pasztety, gotowe dania, czy gotowe sosy do potraw.
Złe nawyki żywieniowe nie tylko mogą być przyczyną problemów z zajściem w ciążę, ale i mieć niekorzystny wpływ na prawidłowy rozwój dziecka. Dobrze jest zatem postawić na dietę bogatą w:
Zrezygnować należy również z używek takich jak alkohol i papierosy. Ponadto ograniczyć powinno się również ilość spożywanej kawy do dwóch filiżanek dziennie (picie większej ilości zmniejsza szanse na poczęcie aż o jedną czwartą). Prawidłowa dieta polega też na odpowiednim nawadnianiu organizmu. Zgodnie z zaleceniem Instytutu Żywności i Żywienia powinno się spożywać ok. 2 litry wody dziennie. Taka ilość płynów pomaga nie tylko pozbyć się bakterii z cewki moczowej, ale i wypłukuje toksyny z organizmu.
Odpowiednio dobrana aktywność ruchowa sprzyja zarówno prawidłowemu rozwojowi ciała, jak i zachowaniu zdrowia. Warto więc o nią zadbać, zwłaszcza gdy planujemy dziecko. Ciąża bowiem stanowi dla organizmu ogromny wysiłek. Ważne jest jednak, aby zacząć robić to stopniowo (szczególnie, gdy wcześniej kobieta unikała ćwiczeń) i aby aktywne ćwiczenia odbywały się maksymalnie 3x w tygodniu. Zaczynając od krótkich i niezbyt męczących treningów, które poprawią funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. W tym celu zaleca się np. pływanie, jazdę na rowerze (dla kobiet – u mężczyzn, ze względu na negatywne działanie na koncentrację i jakość nasienia, jest bezwzględnie niewskazana), czy jogging (nie więcej niż 40 km na tydzień). Natomiast elastyczność mięśni zarówno przed, jak i w czasie ciąży, uzyskać można dzięki jodze, pilatesowi, aerobikowi, czy nordic walking.
W trakcie przygotowań do ciąży (minimum trzy miesiące przed) nie można również zapomnieć o suplementacji kwasu foliowego (witamina B9). Warto tu podkreślić, że jeszcze do niedawna sądzono, że tylko kobiety powinny suplementować witaminę B9. Najnowsze badania udowodniły jednak, że ma ona znaczenie również dla przyszłego taty. Jej niedobór u mężczyzn może nie tylko sprzyjać pojawieniu się u dziecka wad rozwojowych. Może też obniżyć jakość jego nasienia i tym samym być przyczyną problemów z płodnością. Ponadto na jakość nasienia wpływ ma również odpowiednia masa ciała, prawidłowo zbilansowana dieta, rzadkie ejakulacje, przegrzewanie jąder, czy praca w szkodliwych warunkach.
Przygotowania do ciąży to nie tylko kwestia dotycząca samych kobiet. Coraz więcej badań wskazuje bowiem, że duże znaczenie zarówno w zapłodnieniu, jak i w prawidłowym rozwoju dziecka, ma również kondycja mężczyzny. Warto zatem razem przeanalizować stan zdrowia obojga partnerów, by jak najszybciej cieszyć się wymarzonym rodzicielstwem.
Aby szybko zajść w ciążę, warto skonsultować się z lekarzem, zacząć regularnie monitorować okresy płodne, stosować zdrową dietę i styl życia, unikać nałogów, dbać o prawidłową masę ciała, ograniczyć stres, a także uprawiać regularną aktywność fizyczną. Parom, które doświadczają trudności z zajściem w ciążę, zaleca się konsultację z lekarzem specjalizującym się w dziedzinie rozrodczości, który może zdiagnozować ewentualne przyczyny niepłodności i zalecić odpowiednie leczenie lub procedury wspomagające poczęcie.
Jak zajść w ciążę za pierwszym razem? Szanse na sukces mogą być różne dla różnych par i zależą od wielu czynników, takich jak wiek, zdrowie reprodukcyjne, okresy płodne i styl życia. Ogólnie rzecz biorąc, wiele par osiąga sukces już podczas pierwszych prób, jednak niektóre mogą potrzebować trochę więcej czasu. Jeśli po roku regularnego współżycia bez zabezpieczenia nie udało się zajść w ciążę, zaleca się konsultację z lekarzem w celu oceny płodności i ewentualnego leczenia.
Średnio zdrowej parze zajmuje to około 3-6 miesięcy, jednak wiele par osiąga sukces już w pierwszych trzech miesiącach starań. Po upływie roku nieustających prób, bez stosowania antykoncepcji, zaleca się skonsultowanie się z lekarzem w celu oceny płodności i ewentualnego leczenia. Warto pamiętać, że czas ten może być różny dla różnych par i zależy od wielu czynników, w tym od wieku, zdrowia reprodukcyjnego i innych indywidualnych okoliczności.
Owulacja, czyli uwalnianie dojrzałej komórki jajowej z jajnika, jest kluczowym procesem w poczęciu. Jeśli owulacja jest nieregularna lub nie zachodzi w ogóle, szanse na zapłodnienie maleją. Zaburzenia mogą wynikać z różnych przyczyn, takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS), niedoczynność tarczycy, nadmierny stres, niewłaściwa dieta czy nadmierna aktywność fizyczna. W przypadku trudności z owulacją, leczenie pod nadzorem specjalisty może pomóc przywrócić regularność cyklu i zwiększyć szanse na ciążę.
Objawy owulacji mogą różnić się u różnych kobiet, ale często obejmują ból lub napięcie w dolnej części brzucha, niewielkie plamienia lub obfity śluz szyjkowy, który może być przezroczysty i lepki, a także wzrost libido. Niektóre kobiety mogą odczuwać te objawy bardziej wyraźnie niż inne, ale śledzenie regularności cyklu menstruacyjnego i obserwacja tych symptomów może pomóc w określeniu okresu owulacji, co może być przydatne przy planowaniu ciąży.