Ciąża po 40, czyli co powinnaś wiedzieć?

Ciąża po 40… Sytuacja kobiet w tym wieku borykających się z problemem niepłodności wymaga szczególnego podejścia. Rezerwa jajnikowa kobiety zmniejsza się z upływem lat. Dlatego szanse na zajście w ciążę po ukończeniu 40 roku życia mogą być ograniczone. Diagnostyka przyczyn i plan leczenia zawsze ustalany jest indywidualnie, bez względu na to, w jakim wieku jest pacjentka.

Ciąża po 40? Najlepiej w INVICTA!

W Klinikach INVICTA pomagamy spełniać marzenia o macierzyństwie kobietom w różnym wieku, również dojrzałym. Wynika to z tego, że to nie tylko wiek stanowi ograniczenie, ale również stan zdrowia. Jeśli zdrowie kobiety pozwala na zajście w ciążę i jej bezpieczne donoszenie, jesteśmy gotowi, aby pomóc.

Jak zajść w ciążę po 40 roku życia?

Kobiety, które decydują się na macierzyństwo w dojrzałym wieku, powinny rozważyć wykonanie szeregu badań. Pozwolą one ocenić ich stan zdrowia i określić, czy możliwe jest zajście w ciążę i jej bezpieczne donoszenie. Jest to ważne, ponieważ po 35 roku życia szanse na potomstwo maleją, gdyż zmniejsza się liczba jajeczek gotowych do zapłodnienia. Jednak późne macierzyństwo, to nie tylko ograniczenia związane z malejącą rezerwą jajnikową. Z wiekiem nasze komórki rozrodcze nie są już tak dobrej jakości, więc ryzyko wystąpienia wad genetycznych u dziecka wzrasta. Warto mieć również świadomość tego, jak wielkim wysiłkiem dla organizmu kobiety jest poród. Przestrzeganie zaleceń lekarskich i odpowiednie przygotowanie się do ciąży, w przypadku kobiet dojrzałych, jest niezwykle istotne.

Przed ciążą warto zdecydować się na przesiewowe badanie genetyczne dla przyszłych rodziców – CLARA. Badanie pozwala wykluczyć ryzyko odziedziczenia choroby genetycznej przez dziecko.

Pozostałe badania, które należy wykonać planując ciążę:

• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• badanie poziomu glukozy,
• badania układu krzepnięcia (INR, APTT, fibrynogen),
• oznaczenie grupy krwi i RH,
• przeciwciała IgG, IgM przeciwko różyczce,
• badania infekcyjne HBV, HCV,
• ew. inne badania, które zleci lekarz i które pozwolą na określenie kondycji przyszłej mamy.

Jakie badania należy wykonać będąc w późnej ciąży?

W trakcie ciąży, aby kontrolować stan zdrowia dziecka jeszcze na etapie życia płodowego, zalecane są badania prenatalne. Różnią się one zarówno sposobem ich wykonywania, ryzykiem powikłań, jak i zakresem wykrywanych wad u dziecka. Badania dzielą się na nieinwazyjne i inwazyjne. Te drugie zawsze wykonuje się według wskazań lekarza i na podstawie decyzji pacjentki.

Będąc w ciąży, należy także wykonywać regularne badania USG, a dodatkowo USG genetyczne. Równie istotne jest przeprowadzenie u ciężarnej nieinwazyjnego badania prenatalnego NACE®24. Uzyskane wyniki pozwolą optymalnie zaplanować ścieżkę dalszego postępowania. Między innymi umożliwią wybranie sposobu prowadzenia pacjentki i ewentualnie dodatkowe procedury, które pozwolą jej bezpiecznie przejść przez okres ciąży i poród.

W przypadku tzw. późnego macierzyństwa odpowiednie przygotowanie do ciąży jest kluczowe zarówno dla bezpieczeństwa matki, jak i zdrowia jej przyszłego dziecka. Płodność kobiety zmniejsza się z wiekiem. Realizacja planów o założeniu rodziny w przypadku kobiet dojrzałych, wymaga poszerzonej diagnostyki bądź zastosowania technik wspomaganego rozrodu. 

Leczenie niepłodności u kobiet po 40 roku życia

W przypadku dojrzałych kobiet, rekomendujemy skorzystanie z porady specjalisty w zakresie leczenia niepłodności oraz wykonanie rozszerzonej diagnostyki, tj.:

• oceny poziomu wolnego testosteronu we krwi,
• pomiar poziomu całkowitej witaminy D we krwi,
• wykonanie panelu badań w kierunku zaburzeń immunologicznych,
• testy genetyczne w kierunku mutacji w genie FMR1,
• wykonanie mammografii, USG piersi oraz EKG, ew. RTG klatki piersiowej,
• przeprowadzenie prób wysiłkowych,
• przeprowadzenie testów tolerancji glukozy, wykonanie lipidogramu, badania układu krzepnięcia, badania kału na obecność krwi utajonej.

Jeżeli kobieta ma więcej niż 40 lat, lekarz powinien zwrócić szczególną uwagę na kilka elementów. Chodzi tu przede wszystkim o prawdopodobieństwo wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycę i nadciśnienia w trakcie potencjalnej ciąży. Dodatkowo należy rozważyć podwyższone ryzyko położnicze, związane z wpływem zaawansowanego wieku. Istotne są też wszelkie medyczne warunki, które mogą mieć wpływ na przebieg ciąży. U kobiet po 40 roku życia istnieje większe ryzyko poronienia i wystąpienia stanu przedrzucawkowego. Pojawiają się również problemy związane z funkcją tarczycy, przedwczesnego odklejenia się łożyska czy zdiagnozowania mięśniaków macicy.

Kierunki leczenia u dojrzałych kobiet z zaburzeniami płodności

Jeśli, ze względu na ograniczenia związane z wiekiem, naturalne poczęcie dziecka nie będzie możliwe, istnieją rozwiązania, dzięki którym realizacja planów o macierzyństwie jest możliwa.  Stosowane są wtedy techniki wspomaganego rozrodu. 

Jakie procedury należy rozważyć w zależności od sytuacji medycznej pacjentki?

In vitro z PGT (PGD) – genetyczne badanie zarodków

Jeśli możliwe jest pobranie własnych komórek jajowych pacjentki, a wyniki badań kariotypu w jej przypadku są prawidłowe – możliwe jest zastosowanie standardowego programu in vitro z odpowiednio dostosowaną stymulacją oraz diagnostyką preimplantacyjną w kierunku zaburzeń związanych z wiekiem kobiety. Pozwala ona na wykrycie chorób, takich jak zespół Downa, Turnera, Edwardsa, Klinefertera, Pataua, Jacobsa czy trisomię chromonosu X. Dzięki ocenie morfologicznej komórek pacjentki do procedury in vitro wybierane są zdrowe zarodki, o największym potencjale implantacyjnym, co zwiększa szansę na zajście w ciążę i jej prawidłowy przebieg.

In vitro z komórką jajową dawczyni

W przypadku kobiet, u których rezerwa jajnikowa jest znacznie obniżona i istnieje ryzyko niepowodzenia stymulacji, zalecane jest przystąpienie do programu in vitro z komórką jajową dawczyni. Takie rozwiązanie pozwoli spełnić plany o macierzyństwie i daje szansę na urodzenie zdrowego dziecka. 

In vitro z PGD NGS

Kobietom, u których istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia wad genetycznych płodu, związane z zaburzeniami genetycznymi występującymi w rodzinie, rekomendujemy zastosowanie specjalistycznej diagnostyki preimplantacyjnej PGD NGS w ramach procedury in vitro. 

W przypadku dojrzałych pacjentek, które przystępują do procedury in vitro, istotne jest odpowiednie zaplanowanie sposobu stymulacji, wdrożenie w procesie inkubacji zarodków adekwatnych procedur oraz szczegółowa obserwacja zarodków z użyciem systemu TimeLapse. Dzięki temu monitorowanie odbywa się w sposób ciągły, o wiele lepiej widać wszelkie zmiany, jak np. podział komórkowy zarodków czy przejście do kolejnego stadium. Zarodki przez cały okres wzrostu mają zapewnione warunki jak w brzuchu u mamy, co jest ważne dla ich rozwoju. 

Ciąża po 40 – wczesne objawy

Wczesne objawy ciąży po 40 roku życia niekiedy mogą być przez kobiety mylone z początkiem menopauzy. Mogą pojawić się wahania nastrojów, zanik krwawienia, ból głowy, tkliwość piersi oraz zmęczenie. Zatem jeśli w określonym terminie nie pojawia się miesiączka, warto wykonać test ciążowy, który pozwoli ustalić przyczynę tych dolegliwości. Dla kobiet dojrzałych przebieg ciąży może być trudniejszy i wiązać się z większym ryzykiem, które można jednak zminimalizować, dzięki odpowiedniemu przygotowaniu, badaniom oraz stałej opiece lekarza prowadzącego. Wszystko po to, aby zarówno przebieg ciąży, jak i rozwiązanie były bezpieczne dla matki i dziecka. 

Ciąża po 40 – wady i zalety

Ciąża po 40 roku życia, mimo że wymaga większej uwagi, stałej opieki lekarskiej i „specjalnego” traktowania, ma również wiele zalet. Dojrzałe macierzyństwo to często większa gotowość – finansowa i emocjonalna – na posiadanie dziecka oraz większy spokój i stabilizacja, które sprzyjają rozwojowi dziecka. Decydując się na późne rodzicielstwo, warto wziąć pod uwagę wszystkie aspekty z nim związane i pamiętać, że nie wiek jest ograniczeniem, a zdrowie przyszłej  mamy.

Co pomaga zajść w ciążę po 40?

Ciąża po 40 roku życia jest możliwa. Kluczowa jest rezerwa jajnikowa kobiety, ale istotny jest również jej stan zdrowia. Warto więc zadbać o zdrowy tryb życia. Należy zmodyfikować swoją dietę, włączając produkty świeże i jak najmniej przetworzone. Ważna jest również aktywność fizyczna oraz odpowiednia suplementacja. Przyszła mama powinna unikać sytuacji stresowych, które mogą utrudniać zapłodnienie. Warto również ustabilizować swoją wagę, zrezygnować z używek i regularnie się badać.