Cykl miesięczny – wszystko co powinnaś wiedzieć!

Cykl menstruacyjny a płodność

Cykl menstruacyjny (inaczej – miesiączkowy) jest złożonym procesem, składającym się z różnych faz, które odgrywają kluczową rolę w kontekście płodności u kobiet. Rozpoczyna się wraz z pierwszym dniem miesiączki, który jest zarazem pierwszym dniem cyklu. Trwa on przeciętnie około 28 dni, ale może mieć różną długość u różnych kobiet.

Fazy cyklu miesiączkowego jajnika to: faza miesiączkowa, faza folikularna, faza owulacyjna i faza lutealna. W pierwszej fazie, rozpoczynającej się od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego, złuszcza się błona śluzowa, przygotowując się na potencjalne zapłodnienie komórki jajowej. W tym czasie poziom estrogenów produkowanych przez jajnik w organizmie kobiety wzrasta, co powoduje rozrost błony śluzowej macicy.

Następnie wchodzimy w fazę folikularną, podczas której dojrzewają pęcherzyki jajnikowe. Poziom hormonów FSH i LH zwiększa się, przygotowując organizm na uwolnienie komórki jajowej w fazie owulacyjnej.

W trakcie owulacji, która zazwyczaj występuje w około 14. dniu cyklu, komórka jajowa opuszcza jajnik. Wtedy jest gotowa do spotkania z plemnikiem. To właśnie dni owulacji nazywane są dniami płodnymi – to wtedy szansa na zapłodnienie jest największa.

Następnie organizm przechodzi w fazę lutealną, podczas której pęknięty pęcherzyk jajnikowy przekształca się w ciałko żółte. Wytwarza ono progesteron, przygotowując błonę śluzową macicy na potencjalne przyjęcie zarodka.

Jeśli nie wystąpi zapłodnienie, poziomy hormonów spadają, a błona śluzowa złuszcza się. Objawia się to pojawieniem kolejnej miesiączki, a tym samym rozpoczęciem kolejnego cyklu miesiączkowego.

Trudności z cyklem menstruacyjnym

Niestety, wiele kobiet boryka się z zaburzeniami cyklu miesiączkowego, takimi jak nieregularności, krwawienia miesiączkowe o różnym nasileniu, czy bolesne miesiączki.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) występuje u niektórych kobiet, powodując znaczne pogorszenie nastroju, wahania emocjonalne, bolesność piersi czy inne objawy.

Zaburzenia cyklu, takie jak rzadkie lub częste miesiączkowanie, mogą być związane z różnymi czynnikami. Należą do nich zmiany hormonalne, niedoczynność tarczycy czy zespół policystycznych jajników.

W celu lepszego zrozumienia cyklu miesiączkowego, wielu kobiet próbuje liczyć cykl miesiączkowy i obliczyć dni płodne. Często korzystają z różnych metod, takich jak obserwacja temperatury ciała czy charakterystycznego śluzu szyjki macicy.

Utrzymanie prawidłowego cyklu miesiączkowego jest ważne dla zdrowia reprodukcyjnego i może pomóc w wykryciu ewentualnych problemów z płodnością.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to zespół objawów o podłożu hormonalnym, które mogą wystąpić u niektórych kobiet przed rozpoczęciem miesiączki.

Typowe objawy PMS obejmują wahania nastroju, drażliwość, zmęczenie, obrzęki, bolesność piersi oraz uczucie nadmiernego napięcia. Objawy PMS mogą występować w różnym nasileniu u różnych kobiet i mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie.

Choć dokładne przyczyny PMS nie są w pełni zrozumiane, wiadomo, że zmiany zachodzą w cyklu kobiecego organizmu. Powoduje to wystąpienie tych charakterystycznych objawów przed miesiączką.

Ile trwa cykl miesiączkowy?

Trwa on zazwyczaj od pierwszego dnia miesiączki do pierwszego dnia kolejnej. Przeciętny cykl trwa około 28 dni, jednak może różnić się w zalężności od organizmu kobiety.

Menstruacje nie powinny pojawiać się częściej niż co 24 dni i nie rzadziej, niż co 31 dni. Jeżeli występują częściej, niż co 21 – 23 dni, to jest to objaw nieprawidłowy zwany częstym miesiączkowaniem. Miesiączki co 32 – 35 dni uważa się za rzadkie miesiączkowanie.

Są to stany wskazujące na zaburzenia hormonalne i wymagają przeprowadzenia specjalistycznych badań. Cykl płciowy powtarza się, aż do wieku przekwitania (menopauzy), to jest do około 45 – 50 roku życia.

Jakie są fazy cyklu miesiączkowego?

Cykl miesiączkowy jest podzielony na różne fazy, które składają się na cały proces. Pierwsza faza to faza miesiączkowa, w której rozpoczyna się krwawienie miesiączkowe.

Po zakończeniu krwawienia rozpoczyna się faza proliferacyjna. W jej trakcie hormony odpowiedzialne za cykl miesiączkowy stymulują dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego, który wytwarza estrogen.

Następnie zachodzi faza owulacyjna, gdzie dochodzi do uwolnienia z jajnika. To ważne wydarzenie w cyklu miesiączkowym, ponieważ to w tym momencie kobieta jest najbardziej płodna.

Po owulacji rozpoczyna się faza lutealna, w której jajnik produkuje progesteron, przygotowując błonę śluzową macicy do ewentualnej ciąży.

W przypadku braku zapłodnienia, poziom hormonów spada, a błona śluzowa rozpoczynając nowy cykl miesiączkowy.

Przy prawidłowym cyklu miesiączkowym, długość cyklu może wynosić od 21 do 35 dni. Dodatkowo warto zaznaczyć, że faza owulacyjna trwa zazwyczaj 12-48 godzin.

Zaburzenia cyklu mogą wpływać na regularność i długość cyklu miesiączkowego, co może prowadzić do problemów z płodnością. Dodatkowo niektóre kobiety doświadczają objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, takich jak bolesność piersi czy zmiany nastroju.

Warto obliczyć cykl menstruacyjny, aby monitorować jego regularność i wykrywać ewentualne nieregularności. Może to być ważne zarówno dla płodności kobiety, jak i diagnostyki ewentualnych problemów zdrowotnych.

Dojrzewanie komórki jajowej

Procesami dojrzewania komórki jajowej sterują hormony – FSH i LH – wydzielane przez przysadkę mózgową. Jest to gruczoł dokrewny, który reguluje wydzielanie hormonów przez wszystkie pozostałe gruczoły endokrynne.

Hormon FSH stymuluje wzrost ograniczonej liczby komórek jajowych w jajniku. Pod jego wpływem w jajnikach rozpoczyna się dojrzewanie jednego z pęcherzyków.

Jego środek wypełnia się stopniowo płynem zawierającym hormon pęcherzykowy – estradiol. Jednocześnie we wnętrzu dojrzewa komórka jajowa.

Estradiol powoduje pogrubienie śluzówki macicy i jej regenerację po poprzedniej miesiączce.

Kiedy proces dojrzewania komórki jajowej trwający około 14 dni zostaje zakończony, drugi hormon przysadkowy LH stymuluje uwalnianie komórki jajowej z jajnika. Jest to proces zwany owulacją.

Jajeczkowanie – owulacja

Zjawisko to występuje u kobiety zazwyczaj w połowie cyklu – pomiędzy 12 a 18 dniem. W pełni dojrzały pęcherzyk pęka wówczas, uwalniając do jamy otrzewnowej komórkę jajową. Przechwycają ją wtedy strzępki jajowodu, a następnie oczekuje ona na zapłodnienie.

Moment pęknięcia pęcherzyka i uwolnienia komórki jajowej nazywa się jajeczkowaniem lub owulacją. Może być on wyczuwany przez kobietę jako niezbyt silny ból w podbrzuszu.

W jajniku, w miejscu pękniętego pęcherzyka po wydostaniu się dojrzałej komórki jajowej na zewnątrz powstaje ciałko krwotoczne. Przekształca się ono w ciałko żółte, które wytwarza hormon progesteron.

Progesteron przygotowuje śluzówkę macicy na przyjęcie zapłodnionego jaja, powodując jej silne ukrwienie. Tak przygotowana macica będzie mogła odżywić rozwijający się w niej zarodek. Niedobór progesteronu, może powodować utratę ciąży w każdej fazie rozwoju.

Zapłodnienie komórki jajowej

Jeżeli komórka jajowa zostanie zapłodniona, ciałko żółte nie zanika, lecz przekształca się w tzw. ciałko ciążowe, produkujące w dalszym ciągu progesteron. Pomaga on utrzymać rozwijającą się ciążę i w trakcie jej trwania hamuje dojrzewanie kolejnych komórek jajowych.

Z tego powodu progesteron określany jest często mianem hormonu ciążowego. Gdy nie dojdzie do zapłodnienia w ciągu kilkunastu godzin po owulacji, ciałko żółte stopniowo zanika. Po 10 dniach przekształci się w ciałko białawe.

Wiąże się z tym stopniowe obniżanie poziomu progesteronu we krwi, co z kolei powoduje zmniejszanie ukrwienia śluzówki macicy. Po mniej więcej 12 – 14 dniach od owulacji zostaje ona usunięta poprzez złuszczanie śluzówki macicy (objawiające się jako miesiączka). Trwa to najczęściej około 5 dni.

W czasie trwania cyklu miesiączkowego zmienia się u kobiety poziom hormonów żeńskich. Często jest to przyczyną wahań nastrojów, a także zmian w wyglądzie skóry i włosów.

Regularny cykl miesiączkowy, z jajeczkowaniem, kształtuje się w końcowej fazie pokwitania, po około 2 latach jego trwania.

Cykle miesiączkowe stanowią nierozłączny atrybut biologicznej dojrzałości kobiet. Są dowodem na to, że dziewczynka staje się kobietą i jest zdolna do wydania potomstwa.

W tym też czasie pojawia się popęd płciowy. Prawidłowe cykle menstruacyjne dają poczucie zdrowia seksualnego i są bardzo ważne dla psychiki.

Cykl menstruacyjny i miesiączka

Miesiączka (menstruacja, okres) to kilkudniowe comiesięczne krwawienie z dróg rodnych spowodowane złuszczaniem się i wydalaniem przez pochwę fragmentów błony śluzowej jamy trzonu macicy, w której nie zagnieździło się zapłodnione jajo płodowe.

Miesiączka spina koniec i początek cyklu płciowego kobiety licząc od pierwszego dnia ostatniego krwawienia do pierwszego dnia następnego krwawienia miesięcznego. Kobieta rozpoczyna miesiączkowanie zwykle w wieku 12 – 13 lat. U zdrowej kobiety krwawienie miesiączkowe trwa około 5 dni nie powodując wysoce bolesnych skurczów macicy. W trakcie miesiączki kobieta przeciętnie traci około 100 ml krwi.

Wydzielina nie powinna jednak zawierać skrzepów. Niedobrze też, gdy pojawia się w niej jasna krew. Zarówno bardzo skąpe krwawienia, jak i utrata większej ilości krwi wymagają konsultacji ginekologicznej. Jeżeli krwawienie przedłuża się powyżej 7 dni, również należy zgłosić się do ginekologa. Przyczyną braku miesiączki mogą być zaburzenia hormonalne, wady budowy macicy, ciąża.

Zapłodnienie komórki jajowej przez dostający się do jej wnętrza plemnik oraz prawidłowy rozwój wczesnej ciąży przerywa cykl miesięczny. Od tego momentu zaczyna się wytwarzanie przez jajnik hormonów inicjujących prawidłowe zagnieżdżenie się zapłodnionego jaja w macicy i dalszy rozwój ciąży, aż do momentu, kiedy powstałe łożysko przejmie tę funkcję, co następuje około 8 tygodnia ciąży.

Toteż brak kolejnej miesiączki powinien być sygnałem do zrobienia testu ciążowego, który wykrywa obecność choriongonadotropiny w moczu kobiety.

Choriongonadotropina czyli ludzka gonadotropina kosmówkowa tzw. hCG jest hormonem pojawiającym się w surowicy krwi i moczu ciężarnych już w kilka dni po zagnieżdżeniu się jaja płodowego w macicy. Jej stężenie wzrasta do 9 – 11 tygodnia ciąży, następnie zaś stopniowo obniża się do pewnego poziomu.

Test ciążowy wykrywa hCG już nawet przed oczekiwaną miesiączką, ale bardziej wiarygodne jest określenie obecności gonadotropiny kosmówkowej w badaniu laboratoryjnym z krwi.

Co steruje cyklem miesiączkowym?

Hormony płciowe:

• hormony FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormon luteinizujący) – wydzielane przez przysadkę mózgową i nazywane często ogólnie mianem gonadotropin,
• estradiol i progesteron – wytwarzane w jajnikach.

Hormony te wywierają wpływ na zmiany w obszarze narządów rodnych kobiety – macicy, jajowodów, jajników i pochwy. Przygotowują one komórkę jajową do zapłodnienia, a ścianki macicy do rozwoju ciąży oraz wywołują zmiany w całym organizmie kobiety.