Endometrioza – przyczyny, objawy, leczenie

Szacuje się, że endometrioza dotyczy około 10 – 15 procent kobiet w wieku rozrodczym i może być przyczyną niepłodności. Co zatem należy o niej wiedzieć? Razem z nami poznaj przyczyny, objawy i leczenie choroby.

Co to jest endometrioza?

Choroba ta po raz pierwszy została opisana przez Daniela Shroen’a już w 1690 roku. Począwszy od XIX wieku, praktycznie do dnia dzisiejszego, wysuwane są hipotezy dotyczące jej patogenezy (czyli mechanizmów powstawania). „Szacuje się, że endometrioza dotyka nawet około 15 procent kobiet w wieku rozrodczym – na całym świecie choruje na nią blisko 180 mln z nich. Najczęściej chorobę rozpoznaje się w czasie przeprowadzania zabiegu laparoskopii u kobiet z zespołem przewlekłego bólu w miednicy.” – mówi dr Katarzyna Hasik, ginekolog-położnik z Kliniki Leczenia Niepłodności INVICTA.

Endometrioza, zwana inaczej gruczolistością zewnętrzną polega na nieprawidłowym umiejscowieniu elementów błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej jamą. „ Najczęściej ogniska choroby są stwierdzane w otrzewnej miednicy mniejszej. Endometrioza może występować w postaci torbieli endometrialnych w jajnikach, które można rozpoznać wykonując USG narządu rodnego. Lokalizacja może jednak obejmować także pochwę, odbytnicę, pęcherz moczowy czy – choć zdarza się to niezwykle rzadko – zupełnie odległe od miednicy narządy” – dodaje ekspert.

U każdej, zdrowej kobiety pod wpływem hormonów w cyklu miesiączkowym błona śluzowa w jamie macicy narasta  a następnie złuszcza się i jest wydalana na zewnątrz. U chorujących na endometriozę kobiet ogniska endometriozy podlegają takim samym zmianom hormonalnym. Choroba prowadzi to do powstania zrostów i torbieli endometrialnych, powiększających się i wywołujących silny ból podczas miesiączki. Endometrioza jest chorobą postępującą, która może mieć poważne konsekwencje, takie jak niepłodność.

Przyczyny endometriozy – jakie są?

Pomimo wieloletnich badań, przyczyny patologii nie są nadal określone i dokładnie poznane. Na przestrzeni lat pojawiło się wiele najróżniejszych teorii na temat czynników, które mogą mieć wpływ na rozwój choroby. Nie są one jednak wystarczająco jednoznaczne i wyczerpujące. Uważa się, że endometrioza jest wynikiem oddziaływania czynników biologicznych, genetycznych i środowiskowych, które wspólnie indukują rozwój choroby. Do głównych teorii wyjaśniających jej przyczyny należą:

• metaplazja komórek otrzewnej. Polega ona na przemianie normalnych komórek, wyścielających jamę otrzewnową (różnią się one zarówno pod względem morfologicznym jak i czynnościowym od macierzy)
• implantacja, w tym przypadku przeniesienie endometrium, może nastąpić np. podczas operacji laparoskopowych, cesarskiego cięcia lub innych zabiegów
• regurgitacja, czyli inaczej “wsteczna menstruacja”. Jako pierwszy taką hipotezę w latach 20-tych XX wieku, zaproponował John Sampson. Jego zdaniem komórki endometrium płyną wstecznie przez jajowody i w ten sposób dostają się do narządów, które są umiejscowione w okolicach miednicy. Tam też implantują, tworząc ogniska endometriozy. Krwawienie wsteczne występuje prawdopodobnie u wszystkich kobiet, jednak jak dotąd, ciężko jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tylko niektóre z nich chorują
• rozsiew, w tych bardzo rzadkich przypadkach komórki endometrium mogą być przeniesione przez naczynia krwionośne i limfatyczne do odległych narządów, takich jak np. mózg, kości, płuca, czy gałki oczne;
• dysfunkcja układu odpornościowego. Endometrioza spełnia wiele kryteriów schorzenia o podłożu autoimmunologicznym i związana jest z nieprawidłowościami w funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Dowiedz się więcej i sprawdź jaką skuteczność leczenia oferuje Klinika INVICTA.

Endometrioza to nie wyrok!

W klinikach INVICTA specjalizujemy się w leczeniu Pacejntów z endometriozą i osiągamy ponadprzeciętne wyniki!

Jakie są objawy endometriozy?

Warto zaznaczyć, że nie wszystkie kobiety mają podobne objawy endometriozy, zmiany bowiem dotyczą różnych narządów. Zdarzają się przypadki, kiedy choroba przebiega bez jakichkolwiek dolegliwości, w nawet już bardzo, zaawansowanym stadium. Wykrywa się ją zazwyczaj przypadkiem, podczas np. zabiegu chirurgicznego, przeprowadzonego z innego powodu. Niektóre pacjentki z kolei zgłaszają się do lekarza z bardzo nasilonymi objawami, choć zmiany są tak naprawdę niewielkie.

Do najczęstszych objawów choroby należą przede wszystkim intensywne bóle w okolicach miednicy, które nasilają się w ramach cyklu menstruacyjnego. “Choroba może manifestować się także poprzez bolesne krwawienia miesiączkowe, czy bolesne stosunki płciowe. Zdarza się również, że pacjentki skarżą się na występujące bóle podczas oddawania moczu czy bolesne defekacje. W przypadku wystąpienia niepokojących dolegliwości, warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, w celu zidentyfikowania źródła problemu”– doradza dr Katarzyna Hasik z Kliniki INVICTA w Gdańsku.

“O endometriozie mogą też świadczyć problemy z poczęciem dziecka. Z tego powodu kobiety w wieku rozrodczym, u których rozpoznano chorobę, powinny być objęte szczególną opieką – mówi dr Hasik z INVICTA – Lekarz, po przeprowadzeniu szczegółowych badań, jest w stanie potwierdzić diagnozę i zaproponować optymalne leczenie, ukierunkowane na ograniczenie dolegliwości i uzyskanie ciąży”.

Jak przebiega diagnostyka endometriozy?

Diagnostyka choroby jest dość złożona. Brakuje jednego prostego testu, który umożliwiłby jednoznaczne rozpoznanie choroby. Zaledwie jedna na cztery kobiety może spodziewać się od razu kategorycznie postawionej diagnozy. W związku z tym, najbardziej wiarygodnym i najczęściej wykorzystywanym badaniem w kierunku rozpoznania choroby jest laparoskopia. Do jamy brzusznej wprowadzane jest urządzenie optyczne ze źródłem światła, dzięki czemu możliwe jest obejrzenie narządów tj. macicy, jajników i jajowodów, a także pobranie materiału do badania histopatologicznego.

Endometrioza – leczenie

Wybór metody leczenia endometriozy uzależniony jest od wielu czynników a przede wszystkim od planów prokreacyjnych pacjentki. Celem terapii jest nie tylko wyeliminowanie objawów endometriozy, ale również rozwiązanie problemu niepłodności. W pierwszym przypadku najczęściej stosuje się leczenie farmakologiczne lub operacyjne. W drugim, gdy pacjentka stara się o ciążę, konieczne może być zastosowanie technik wspomaganego rozrodu.

Endometrioza a ciąża

U pacjentek chorujących na endometriozę rokowania dotyczące poczęcia dziecka są niższe niż w przypadku kobiet zdrowych, będących w tym samym wieku i posiadających taką samą rezerwę jajnikową. Podwyższone ryzyko niepłodności nie oznacza jednak że każda kobieta dotknięta chorobą będzie miała kłopoty z zajściem w ciążę. W przypadku problemów z poczęciem potomstwa najskuteczniejszą, zweryfikowaną w badaniach naukowych metodą leczenia niepłodności spowodowanej endometriozą jest zapłodnienie in vitro.

W Klinikach Leczenia Niepłodności INVICTA, pacjentki, u których zdiagnozowano endometriozę, stanowią aż 9-11 procent wszystkich kobiet zgłaszających się po pomoc. W przypadku niepłodności wywołanej chorobą rozważa się zazwyczaj zastosowanie metod wspomaganego rozrodu. “Dotychczasowe badania naukowe nie potwierdzają korzyści z przeprowadzania u pacjentek z endometriozą zarówno inseminacji jak i leczenia operacyjnego. Metodą z wyboru, o udowodnionej skuteczności, jest zapłodnienie pozaustrojowe. Postępowanie powinno być w zindywidualizowany sposób uzupełnione o farmakoterapię. O ile nie współistnieją inne poważne zaburzenia płodności, rokowania są korzystne” – uzupełnia specjalista z Kliniki Leczenia Niepłodności INVICTA.

Konsultacja medyczna: dr Katarzyna Hasik, specjalista ginekologii i położnictwa, lekarz z wieloletnim doświadczenie w diagnostyce i leczeniu zaburzeń płodności, w tym spowodowanych endometriozą.