Liczba podawanych do macicy zarodków ma wpływ na wskaźnik ciąż uzyskanych w wyniku procedury in vitro, w tym również ciąż mnogich. Otrzymanie więcej rozwijających się płodów niż transferowanych zarodków nie jest sukcesem z medycznego punktu widzenia. Należy jednak pamiętać o tym, że liczba podanych zarodków nie zawsze będzie odpowiadała liczbie rozwijających się płodów. Niezwykle istotne jest więc podjęcie decyzji o liczbie transferowanych zarodków przed zabiegiem ET.

Kiedy ryzyko uzyskania ciąży mnogiej jest większe?

Stymulacja owulacji może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży mnogiej, która ma miejsce wtedy, gdy w macicy rozwinie się więcej niż jeden płód. Ciąża mnoga niesie ze sobą ryzyko powikłań zarówno dla płodu, jak i dla matki, takich jak poronienie, stan przedrzucawkowy (podwyższone ciśnienie w czasie ciąży i inne towarzyszące mu objawy) i przedwczesny poród. Zwiększone ryzyko uzyskania ciąży mnogiej w wyniku procedury in vitro występuje u pacjentek:

• powyżej 37 roku życia,
• podchodzących do metody IVF po raz pierwszy,
• posiadających więcej niż dwa zarodki dobrej jakości.

Jeśli u pacjentek poniżej 35 roku życia występują wymienione powyżej czynniki ryzyka (tj. kobieta podchodzi do procedury IVF po raz pierwszy i posiada więcej niż dwa zarodki dobrej jakości), rekomendowane jest podanie nie więcej niż jednego zarodka podczas transferu w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia ciąży mnogiej.

Wszystkim innym pacjentkom do 40 roku życia zaleca się transfer dwóch zarodków, a u kobiet starszych można rozważać transfer 3 zarodków.

Zgodnie z opublikowanymi w „Fertility and Sterility” z 2021 roku rekomendacjami opracowanymi na podstawie danych zgromadzonych przez ASRM (American Society for Reproductive Medicine) i SART (Society for Assisted Reproductive Technology) pt. Guidelines on number of embryos transferred, można uznać, że liczba podawanych zarodków powinna zależeć nie tylko od wieku pacjentki i stadium rozwoju zarodka, ale również od okoliczności medycznych, czyli od tego, czy:

• jest to pierwszy program IVF,
• zarodki są dobrej jakości pod względem morfologicznym,
• otrzymano wystarczającą liczbę zarodków dobrej jakości nadających się do zamrożenia,
• poprzednie procedury IVF zakończyły się sukcesem.

SET – podanie pojedynczego zarodka – minimalizuje ryzyko pojawienia się ciąży bliźniaczej. Liczba podanych zarodków w trakcie embriotransferu wpływa na sukces leczenia, a także na bezpieczeństwo przebiegu ciąży. Stosując się do rekomendacji ESHRE, najczęściej podaje się jeden zarodek (SET). W pewnej grupie pacjentek jest to uważane za jedyny skuteczny sposób na zmniejszenie częstości występowania ciąż bliźniaczych. W ten sposób minimalizuje się ryzyko zagrożenia ciąży, jakie występuje w przypadku ciąży mnogiej. Podanie jednego zarodka w połączeniu z mrożeniem zarodków dobrej jakości i ich późniejszym wykorzystaniem daje możliwość osiągnięcia takiego samego wskaźnika urodzeń co przeniesienie dwóch zarodków (DET).

Rekomendowana liczba transferowanych zarodków

(Źródło: : “Guidelines on number of embryos transfered” Fertility and Sterility 2009, nr 5(92)

Decyzja o liczbie podanych zarodków powinna być zawsze podejmowana świadomie przez pacjentów, wspólnie z lekarzem i zawsze przed zabiegiem embriotransferu. Obecne wytyczne nie określają limitu embrionów dla kobiet w wieku 43 lat lub więcej.

W wielu przypadkach po podaniu zarodków do jamy macicy (w liczbie zgodnej z rekomendacjami) pozostają jeszcze zarodki, które za zgodą pary mogą zostać zamrożone w celu ich późniejszego rozmrożenia i wykorzystania do kolejnego zabiegu. Przeprowadzany w późniejszym czasie zabieg transferu zarodków uprzednio zamrożonych (ETM) nie wymaga już skomplikowanej procedury stymulacji owulacji. Kobieta nie musi stosować hormonów, ponieważ zarodki są już gotowe do ponownego transferu. Ponadto należy pamiętać, że zamrożone zarodki nie starzeją się, gdyż proces ten jest hamowany przez wykorzystanie ciekłego azotu.

Jeśli para nie planuje kolejnej ciąży, może nadal przechowywać zarodki w Klinice, oddać je na cele badawcze lub przekazać je anonimowo innym osobom, które wymagają leczenia.