PGT – diagnostyka preimplantacyjna

PGT to metoda diagnostyczna przeznaczona dla par, które obawiają się ryzyka przeniesienia choroby genetycznej na potomstwo. PGT definiuje się jako analizę DNA z oocytów lub zarodków przeprowadzane w celu typowania HLA lub określania nieprawidłowości genetycznych. Najczęściej celem diagnostyki preimplantacyjnej jest wykrycie nieprawidłowych zarodków przed ich umieszczeniem w macicy.

PGT – na czym polega?

Diagnostyka preimplantacyjna – jest metodą pozwalającą na ocenę materiału genetycznego komórek jajowych przed ich zapłodnieniem lub zarodków przed transferem do macicy. Za pionierów idei PGT uważani są R.G. Edwards i R.L. Gardner, którzy w 1968 roku wykonali biopsję blastocysty królika w celu oceny płci. Zastosowanie w 1989 roku diagnostyki preimplantacyjnej z udziałem ludzkich komórek rozrodczych rozpoczęło etap rozwoju tej dziedziny w zakresie jej możliwości diagnostycznych. W 1990 r. Handyside i wsp. opisał pierwszy przypadek ciąży po PGT u pacjentów z ryzykiem wystąpienia u potomstwa choroby genetycznej sprzężonej z chromosomem X (adrenoleukodystrofii).

W wyniku badań z wykorzystaniem metody reakcji polimerazy łańcuchowej – PCR do macicy podano zarodki płci żeńskiej pozbawione ryzyka ujawnienia się tej choroby. W tym samym roku zespół pod kierownictwem Verlinsky przeprowadził z powodzeniem diagnostykę preimplantacyjną w kierunku innej jednostki chorobowej – mukowiscydozy. Równoczesny rozwój technik diagnostycznych pozwolił na rozszerzenie możliwości diagnostycznych PGT. Zastosowanie fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ – FISH (ang. Fluorescent In Situ Hybridization) pozwoliło na szybką analizę aneuploidii oraz aberracji chromosomowych w komórkach jajowych i zarodkach. Biopsja trophoektodermy (TE) i sekwencjonowanie nowej generacji (NGS) są obecnie preferowanymi technikami przedimplantacyjnych badań genetycznych.

H2: Wskazania do wykonania PGT

Wskazania do wykonania PGT można podzielić na 2 grupy:

 Grupa pierwsza, charakteryzująca się wysokim ryzykiem przeniesienia wad genetycznych na potomstwo:
– jeden z partnerów jest nosicielem allelu recesywnego lub dominującego, bądź wzajemnej translokacji zrównoważonej
– pary, które kilkakrotnie musiały zdecydować się na terminację ciąży z powodu nieprawidłowych wyników badań prenatalnych
– nawracające samoistne poronienia bez określonej przyczyny

 Grupa druga, obciążona niskim ryzykiem przeniesienia wad genetycznych na potomstwo, w której PGT wykonywane jest w celu zwiększenia szans na powodzenie procedury IVF (ang. In Vitro Fertilisation). Ten typ diagnostyki określany jest także jako PGS (ang. Preimplantation Genetic Screening):
– zaawansowany wiek matki (>37 lat w przewidywanym terminie porodu), gdzie powodem może być zwiększone ryzyko aneuplodii w zarodkach
– brak pozytywnego efektu leczenia w przebiegu procedur ART (Assisted Reproductive Technics).

Procedura ta jest alternatywą dla diagnostyki prenatalnej zalecanej dotychczasowo parom obciążonym genetycznie, chcącym urodzić zdrowe dziecko. PGT pozwala zmniejszyć ryzyko konieczności podejmowania trudnych decyzji o ewentualnej terminacji ciąży w przypadku zdiagnozowania obciążeń genetycznych u rozwijającego się płodu.

Diagnostykę preimplantacyjną zaleca się w przypadku:

1. Wysokiego ryzyka przeniesienia chorób genetycznych na potomstwo tj.:

• U par, w przypadku nosicieli translokacji zrównoważonych, potwierdzonych badaniem kariotypu z limfocytów krwi obwodowej.
• U par, kiedy jeden z partnerów jest nosicielem mutacji dominującej wywołującej chorobę genetyczną.
• U par, gdy partnerzy są nosicielami mutacji recesywnych wywołujących chorobę genetyczną.
• U par, jeśli miały miejsce nawracające poronienia o niezdiagnozowanej etiologii.
• U par, które kilkukrotnie musiały zdecydować się na terminację ciąży z powodu nieprawidłowych wyników badań prenatalnych.

Niższego ryzyka przeniesienia chorób genetycznych na potomstwo w celu zwiększenia szansy na powodzenie procedury IVF:

• U par leczących się z powodu niepłodności, u których miały miejsce niepowodzenia leczenia metodą IVF-ET przy transferze dobrej jakości zarodków
• U pacjentek powyżej 37. roku życia w celu zmniejszenia odsetka aneuploidii występujących w komórkach jajowych, związanych z wiekiem pacjentki.
• Typowanie HLA. U par, posiadających dziecko z chorobą nowotworową bądź zaburzeniem genetycznym, którego wyleczenie lub znacznie wydłużenie oczekiwanej długości życia jest możliwe przez przeszczep komórek macierzystych od rodzeństwa dopasowanego pod względem HLA selekcja zarodków dobranych pod względem HLA za pomocą PGT otwiera nowe możliwości na nawet całkowite wyleczenie.

Ryzyko związane z PGT

Istnieje możliwości uszkodzenia zarodka podczas pobierania komórek do diagnostyki PGT. Ryzyko to wynosi poniżej 1% w przypadku pobierania ciałek kierunkowych. Uzyskany wynik diagnostyki preimplantacyjnej może być ponadto niejednoznaczny. Wynika to z tego, iż nie każda komórka pobrana do analizy posiada równowartościowy materiał genetyczny w porównaniu do pozostałych komórek.

Diagnostyka PGT w INVICTA

Klinika INVICTA w 2005 roku, jako pierwsza w Polsce wprowadziła Diagnostykę Preimplantacyjną do procedury in vitro. Dziś możemy się pochwalić najważniejszymi sukcesami w tym zakresie. Wieloma urodzonymi, zdrowymi dziećmi u par obciążonych wysokim ryzykiem wystąpienia chorób genetycznych. Również tych poważnych jak Mukowiscydoza, SMA, Zespół COX’a, Choroba Huntingtona i wielu innych). Jako jedyna Klinika w Polsce jesteśmy pełnoprawnym członkiem ESHRE PGT Consortiumi. Według danych tej międzynarodowej organizacji jesteśmy 6 ośrodkiem na świecie pod względem liczby wykonywanych diagnostyk. Ponad 1000 wykonanych diagnostyk PGT do końca 2011 roku). Jako jedyni w Polsce wykonujemy tzw. pełne PGT, badając zarówno zarodki, jak i komórki jajowe.

Wybór zarodków do transferu na podstawie ich płci wykonywany jest w INVICTA jedynie ze wskazań medycznych. Zastosowanie diagnostyki przedimplantacyjnej wymaga zapoznania się z procedurą, specjalistycznych konsultacji lekarskich, w tym genetycznych i podpisania odpowiednich dokumentów.

Podsumowując, PGT to metoda badania genetycznego zarodków przed implantacją, która pozwala na wykrycie nieprawidłowości genetycznych i chromosomalnych, które mogą prowadzić do chorób genetycznych u potomstwa. Metoda ta jest jednym z najnowocześniejszych rozwiązań w dziedzinie medycyny rozrodczości i genetyki.